Alle plekken die we bezoeken, krijgen iets magisch door verhalen. Soms waargebeurde verhalen uit een ver verleden, bijvoorbeeld waar een oorlog littekens heeft achtergelaten. Soms fantasieverhalen, bijvoorbeeld als moeder zingt over kabouters die schommelen op rood-met-witte paddenstoelen langs het pad. En soms herinneringen: een eerste kus, de hand van een vader of een grap met een vriend. Zonder verhalen is een plek niets anders dan een leeg filmdecor, betekenisloos bordkarton wachtend op invulling, op iets wat nog moet gebeuren. Dat merkte ik ooit toen ik helemaal niets voelde in een prachtige stad waar ik net naartoe was verhuisd.

Andersom krijgen die plekken betekenis door iets wat niet is te zien: een gedachte, een herinnering, een gevoel. Het idee om dit boek te maken ontstond in museum Kranenburg in Bergen, Noord-Holland. In het trappenhuis hing een schilderij van Jaap Min, getiteld ‘de Sparrenlaan’. Over die Sparrenlaan had mijn vader vaak verteld. Nieuwsgierig zocht ik in het schilderij naar sporen van dat verhaal. Misschien zat er een etalage verborgen in het struikgewas, kusten twee geliefden elkaar stiekem achter een boom?
Niets van dat al… Alleen maar zand en bomen. Geen magie die mijn vader aan dat pad had gegeven. Jaap Min had niet gezien wat ik wilde zien, wat mijn vader had gezien.

Door het schilderij besefte ik dat ik in Bergen dingen waarnam die er helemaal niet waren. Ik hoorde ronkende vliegtuigen overkomen, zag het Franse leger bloedig vechten tegen de Russen en rook de weeë lucht van de melkfabriek. Allemaal verbeelding. En met een schok realiseerde ik me: Als mijn vader overlijdt, verdwijnen ook zijn verhalen over Bergen, het dorp waar hij zo van hield.
Dat was het moment waarop ik besloot dit boek te maken. Met foto’s van dingen die er niet zijn, behalve in onze gedachten. Met anekdotes over het leven van vroeger, mijmeringen over de betekenis van bekende plekken. En met foto’s als schilderijen die verwijzen naar het kunstenaarsdorp dat Bergen nog altijd is.

September 2025, eerste druk