Wat een jaar, zeg. Ik verwacht dat nog lang zal worden gesproken over het jaar waarin Covid-19 de wereld veranderde. Alles is nu anders. Opeens zien we hoe kwetsbaar het kleurrijke leven was. Hoe fijn de zorgeloosheid. Het liefst willen we snel weer terugkeren naar die oude vertrouwde omgeving met volle straten, volle vliegtuigen en volop feesten.

De stroom onder de oppervlakte intrigeert me. De dingen die we niet zien, maar die als langzaam bewegende aardschollen de wereld vormen. De miljarden mensen in delen van de wereld waar géén toegankelijke gezondheidszorg is en waar de overheid géén steunpakketten kan verzorgen. De economische opkomst van Azië en de morele teloorgang van de Verenigde Staten. En de groepen mensen die vervolgens de ene kant op willen tegenover de groepen mensen die de andere kant op willen…

De wereld zal vanaf 2020 anders zijn. Zo is het altijd al geweest. Al meer dan tweeduizend jaar wordt geschreven over de toenemende complexiteit van de samenleving, over de snelle veranderingen en de onzekerheid die dat met zich meebrengt. Zekerheid is een illusie. Alles is in beweging, alles stroomt, panta rhei. Wie Eckhart Tolle heeft gelezen weet: de enige werkelijkheid die bestaat is het Nu. Het verleden is een herinnering, de toekomst bestaat nog niet. En hoe moeilijk het Nu ook kan zijn, angstige gedachten zijn maar verhalen die we zelf verzinnen. Ook na 2020 zullen mensen weer in staat zijn om rijk en gelukkig te leven – al zal dat misschien op een manier zijn die ik me nu nog niet kan voorstellen.

Kerst wordt dit jaar anders. Kleiner. Daarom hierboven een héél kleine kerstkaart met een héél klein kerst-en-nieuwjaarswensje. Kerstboompjes van een paar millimeter doorsnede, en kerstballetjes van ééntiende millimeter. Het bekertjesmos is ook millimeterwerk. En de piepkleine paddenstoeltjes hieronder groeien tussen de schubben van een Douglas-sparrenappel. Klein, maar zo mooi!

De donkere dagen lijken misschien donkerder dan ooit. En toch zit stiekem overal schoonheid verstopt. Hoe klein ook, een mooie Kerst en het allerbeste voor 2021 gewenst door de Portrettenmaker, fotograaf uit Hollandsche Rading (tussen Hilversum, Utrecht, Amersfoort, Lage Vuursche).