Mensen worden blij van een mooi portret. Vaak waarderen ze het enorm dat er bij de bewerking achteraf ook wat vervelende dingetjes zoals pukkeltjes of vlekjes of rimpeltjes kunnen verdwijnen. Nooit had ik de vraag verwacht: “Kun je ook wat rimpels toevoegen? Van wijsheid en zo?” Ik schoot in de lach, en antwoordde: “Graag zelfs! Zoveel je maar wilt.”
Ik ben een fan van rauwe, intense portretten. Zoals je uit foto’s zachtheid of tederheid naar voren kunt halen, kun je ook een ruige kant eruit halen. Er is één nadeel: de persoon op de foto lijkt meteen jaren ouder. Als je dezelfde foto verzacht, lijkt het verschil wel 20 jaar. Er zijn dan ook weinig mensen die om zo’n ruige, artistieke portretfoto vragen.
Het was overigens geen serieuze vraag geweest, meer een aanwijzing dat al die bewerkingsfratsen nu niet nodig waren en dat een ‘eerlijk’ portret gewenst was. Maar ja, een foto is nu eenmaal niet de werkelijkheid. Het is een weergave daarvan, die wordt gekleurd door een enorme hoeveelheid kleine beslissingen. Degene die op de foto gaat kiest bijvoorbeeld een thema, sfeer, omgeving, kleding, accessoires of achtergrond. Als fotograaf voeg je daar keuzes aan toe voor belichting, standpunt, geef je aanwijzingen over pose en houding. Zelfs in de camera vindt al een eerste bewerking plaats van het beeld door programma’s die de fabrikant er in heeft gestopt. Al die keuzes maken dat het ene portret het andere niet is. Fotografie (letterlijk: ‘schrijven met licht’) is daarmee bijna hetzelfde als schilderkunst. En net zo oprecht.
De Portrettenmaker 