De eerste reactie van bijna iedereen: “Hè he, eindelijk. Waarom heb je dit niet veel eerder gedaan?” Tja jongens, ik was er gewoon nog niet aan toe gekomen. Eén van die ideeën die maar achter in je hoofd blijven knagen. Tot nu: vanaf nu hangen er permanent twee van mijn foto’s in de zaal van het Dorpshuis Hollandsche Rading. Het idee is om daar natuurfoto’s te hangen die de bezoekers al het moois laten zien dat zomaar in de buurt is te vinden. En om de foto’s elk seizoen te wisselen, wat mij weer een reden geeft om er ook heel veel op uit te gaan. Een soort permanente wisseltentoonstelling van de natuur door het jaar.
Misschien ga ik het geheel nog uitbreiden met een buitenfoto in mijn voortuin, als een soort openluchtmuseumpje (zoals de buren een tuinbibliotheekje hebben). Als het zover is, laat ik dat wel weer weten.
De Maaltijd der Vrienden is terug in het Rietveld Paviljoen in Amersfoort. Dat wil zeggen: er hangt een meer dan levensgrote reproductie, als eyecatcher voor een expositie rond het 65 jarige bestaan van het paviljoen. Bij de opening 65 jaar geleden was het origineel aanwezig, in bruikleen van het Rotterdamse Booymans van Beuningen, en nu veilig opgeborgen in het depot daar.
Op het schilderij van Charley Toorop staat zij temidden van een aantal kunstvrienden die geregeld aanwezig waren in haar huis ‘de Vlerken’ in het kunstenaarsdorp Bergen Noord-Holland, zoals Gerrit Rietveld, de dichter Adriaan Roland Holst en haar zoon Edgar Fernhout. Een aantal lokale fotografen werd uitgenodigd om een werk te maken geïnspireerd op één van de artiesten op het schilderij
Ik koos Charley Toorop zelf, vanwege mijn band met het dorp Bergen en omdat ik haar schilderijen (en die van de andere Bergense School schilders) van jongs af aan heb gezien en waardeerde. En ik besloot om mijn eigen vriendenkring te portretteren rond een maaltijd die symbool staat voor onze vriendschap vanaf onze vroegere scouting-avonturen vol buitenleven: goulash in een Dutch Oven hangend boven het kampvuur. En dan net als het schilderij van Charley Toorop als compositie, een collage.
Het vuur en de goulash – heerlijke rooksmaak! – heb ik gefotografeerd in mijn achtertuin en vervolgens in bakjes meegenomen op de individuele fotoshoots. Iedereen woont inmiddels verspreid over Nederland en het was in de 2 weken die we hadden niet meer mogelijk om bij elkaar te komen. Sterker nog: ik kon één stel nog net de volgende dag op de foto zetten, waarna zij het vliegtuig namen voor een lange vakantie. Er zitten heel wat kilometers in deze afbeelding.
Eén van de leukste details vind ik wel dat het achtergrond met het bos, de bomen en de bosgrond zich daadwerkelijk bevinden vlakbij Toorop’s huis de Vlerken. In het Oude Hof, hemelsbreed 500 meter verderop. Dat was geen toeval: ik ben vaak in Bergen en wilde erg graag dat bos als referentie naar de leefwereld van Charley Toorop.
En daar hangen we dan. In het Rietveld Paviljoen. Toch leuk na een vriendschap van gemiddeld meer dan 50 jaar.
Abstracte fotografie is een contradictio in terminis. Zodra je iets op de foto vastlegt, dan is de afbeelding onvermijdelijk een representatie van de werkelijkheid. Figuratief dus. En abstracte kunst geeft nou juist per definitie niet de werkelijkheid weer. Vorm en kleur bestaan pro ipsis, op zichzelf en voor zichzelf. Vorm en kleur hebben een intrinsieke waarde, om er maar een handje Latijnse termen tegenaan te gooien. Hoe kan iets de werkelijkheid weergeven (fotografie) en tegelijk niet de werkelijkheid weergeven (abstract)?
Een heerlijke uitdaging en ook verdraaid moeilijk; ik heb flink wat tijd besteed aan het zoeken van een geschikt onderwerp. Zodra je herkent wat op de foto staat, dan is de foto niet meer abstract. Dan is het ‘gewoon’ een bijzondere weergave van de werkelijkheid (“Goh, dat je dat hebt gezien!”). En zodra je allerlei bewerkingen gaat doen in Photoshop, zoals vervormen of vervagen of verkleuren zodat er iets ondefinieerbaars in beeld komt, dan is het misschien wel abstracte kunst, maar geen abstracte fotografie meer (“Goh, wat… apart!”).
Als u herkent wat ik hier heb gefotografeerd, dan mag u het mij stiekem toefluisteren. Maar alsjeblieft niet in het openbaar, want als bekend wordt wat het is, dan mag ik het geen abstracte fotografie meer noemen en moet ik het kopje boven deze blog veranderen.
(Maandfoto naar aanleiding van de lezing van Iris Depassé bij Fotokring Eemland)
The Rietveldpaviljoen (designed by the famous Dutch architect Gerrit Rietveld) in Amersfoort is a centre to see, celebrate and create art. Next Saturday a new exhibition will be opened on street photography, entitled Paradijsvogels (Birds of paradise). There is an extensive exhibition of the Dutch street photographer Willem Wernsen. Photographers have been invited to celebrate his 70th birthday, and create a personal piece of art inspired by him. For this exhibition I made the photo Wedding day, that I mentioned previously in this blog. I am honoured to have it shown to the public in the Rietveld Paviljoen.
Een gedeeltelijke maansverduistering, vanochtend 18-09-2024 met het hoogtepunt om 04:41. Hoe zullen we dat nu eens beschrijven?
“De Maan kust Saturnus,” had ik al gelezen in een overzicht van hemelse fenomenen. Op dit moment staat Saturnus vanaf ons bezien recht tegenover de zon. De volle Maan staat natuurlijk ook recht tegenover de zon, anders is hij niet vol. Ze stonden dus vannacht dicht blij elkaar, zó dicht dat je van een kusje kon spreken. Helaas heb ik het kusje niet gezien, want de volle Maan was zo helder dat Saturnus volledig werd overstraald.
Hoe zullen we die gedeeltelijke maansverduistering dan noemen? De schaduw van de Aarde raakte de Maan maar nét, slechts een klein hapje werd er uit de bol genomen. Een kusje van de schaduw van de Aarde, dat lijkt me wel aardig.
De Portrettenmaker 