“Mijn ouders hebben veel meegemaakt. Armoede en onderdrukking in een dictatuur. Alleen de rijken konden studeren na de basisschool. Mijn vader ging tot zijn veertiende naar het seminarie, maar besefte dat hij nooit priester zou worden en ging werken en daarnaast verder studeren. Hij werd ingenieur, mijn moeder werkte als ambtenaar in een mooie functie bij de gemeente. Zij besteedden al hun energie aan hun onderwijs en later aan het gezin. 

Zelf heb ik ook veel meegemaakt. In februari 2005 werd bij mij de diagnose MS gesteld. Twee heftige relapses dat jaar, maar ik heb niet opgegeven. Ik besliste om geen disease modifying therapie te starten, maar wel vitamine D en antioxidanten te gebruiken, hoewel de neuroloog daar sceptisch over was. Ik zie MS als een ‘vriendin’, altijd bij me zoals mijn hoop en mijn geloof. De MRI dit jaar toonde dat de ziekte stilstaat. Er zijn delen van mijn hersenen zonder zenuwcellen – zogenaamde zwarte gaten. Daarom ben ik veel moe, heb ik soms moeite met praten en kost het tijd om prikkels van buitenaf te verwerken. Maar ik blijf doorzetten en genieten van leven! Medelijden hoef ik niet, wel begrip.

Door al het leed in mijn omgeving ben ik sensitief geworden voor het leed van anderen. Zo kreeg ik opeens een sterke aandrang om mijn oom te spreken, een heel lieve man. Dat lukte niet, en twee weken later kreeg ik bericht dat hij was overleden.

Ik voel veel vijandigheid bij de mensen in Nederland, en dat begrijp ik niet. De jeugd is ontevreden en gaat dingen slopen. Waaróm? Waarom gebruik je die energie niet om iets positiefs en constructiefs te doen? Dan moet ik altijd denken aan mijn ouders, die zo hard hebben gewerkt om zoveel moois te maken.”