Expositie Kunst 10 Daagse Bergen


Op het laatste moment kwam het bericht: “Er is ruimte voor je op de Kunst 10 Daagse in Bergen!” Broer Eldert en neef Jaap van Baar hadden geregeld dat de grote organisator achter de belangrijkste expositieruimte aan de van Blaaderenweg, Dick Min, een plekje vrijmaakte voor het boek en enkele prints van Dorp van Gedachten. Klein nadeel: er restte slechts een week om alles te realiseren. Maar het is gelukt: vanmiddag hebben we alles opgezet, waarbij Jaap en Eldert het knutsel-, timmer- en schroefwerk voor hun rekening namen. Mooi hoor, pal naast de expositie van de hoofdattractie Frans Lanting.

Dorp van Gedachten beschrijft de herinneringen, belevenissen en gedachten van mijn vader over zo’n 40 plekken in het prachtige Bergen van zijn jeugd, het dorp waaraan hij zo was verknocht. Hij heeft het boek begin dit jaar gekregen en was zo enthousiast! En wat een bijzonder moment is dit. Vorige week is mijn vader vredig gestorven, op 97-jarige leeftijd. Eergisteren hebben we hem vanuit zijn huis naar de begraafplaats gebracht, waar hij samen met mijn moeder rust. De expositie over zijn verhalen op de Kunst 10 Daagse, te midden van tientallen andere kunstenaars, is daarmee een laatste eerbetoon

Update: De belangstelling was zo groot, dat het boek een tweede druk gaat beleven!

Boek ‘Dorp van gedachten’

Het boek is er!
Wie dit blog een beetje heeft gevolgd, weet dat ik tussen alle reizen en bezoekjes aan de natuur bezig ben geweest met een serie fotobewerkingen en verhalen over het dorp Bergen, zoals zich dat manifesteert in de herinneringen van mijn vader. Een geweldig avontuur van ruim twee jaar gesprekjes over de plekken uit zijn jeugd, en bezoeken aan die plekken om daar de foto’s te maken. En nu is het er dan! Nog geurend naar nieuw boek, lekker stevig in de hand.

Druk op de foto hieronder om naar de pagina te gaan waar je het als PDF kunt downloaden. Maar geloof me: er gaan niets boven een gedrukte publicatie

Van Marrakech naar Fint oase

Weg uit de rode stad. Over het gebergte van de Hoge Atlas, via de Tizi-n-Tichkapas, bij de hoogste bergtop van Noord-Afrika.


Onderweg nog veel sporen van de zware aardbeving van vorig jaar.


Daarna afdalend naar de steenwoestijn aan de oostzijde van de Atlas. Bezoek gebracht aan de Atlas filmstudio’s waar onder meer Game of Thrones, Gladiator en Lawrence of Arabia zijn opgenomen. Het ene moment zit je in een Chinese tempel, het volgende in een oud Grieks paleis. De Marokkaanse filmindustrie heeft nu sterk te lijden onder de opkomst van CGI en AI


In de Fint oase werden we uiteraard welkom geheten met thee


Het oude dorp, nu vrijwel verlaten, heeft als decor gediend voor de film Babel met Brad Pitt en Cate Blanchett (niet gezien? Alsnog doen!)


De nationale overheid heeft geïnvesteerd in een pomp voor grondwater, aangedreven door zonne-energie. Het verhaal gaat dat deze investering kwam nadat de koning een keer incognito op zijn motor het dorp had bezocht, en gesproken met de bewoners over hun behoeften

De Maaltijd der Vrienden – 50 jaar later

De Maaltijd der Vrienden is terug in het Rietveld Paviljoen in Amersfoort. Dat wil zeggen: er hangt een meer dan levensgrote reproductie, als eyecatcher voor een expositie rond het 65 jarige bestaan van het paviljoen. Bij de opening 65 jaar geleden was het origineel aanwezig, in bruikleen van het Rotterdamse Booymans van Beuningen, en nu veilig opgeborgen in het depot daar.

Op het schilderij van Charley Toorop staat zij temidden van een aantal kunstvrienden die geregeld aanwezig waren in haar huis ‘de Vlerken’ in het kunstenaarsdorp Bergen Noord-Holland, zoals Gerrit Rietveld, de dichter Adriaan Roland Holst en haar zoon Edgar Fernhout. Een aantal lokale fotografen werd uitgenodigd om een werk te maken geïnspireerd op één van de artiesten op het schilderij


Ik koos Charley Toorop zelf, vanwege mijn band met het dorp Bergen en omdat ik haar schilderijen (en die van de andere Bergense School schilders) van jongs af aan heb gezien en waardeerde. En ik besloot om mijn eigen vriendenkring te portretteren rond een maaltijd die symbool staat voor onze vriendschap vanaf onze vroegere scouting-avonturen vol buitenleven: goulash in een Dutch Oven hangend boven het kampvuur. En dan net als het schilderij van Charley Toorop als compositie, een collage.

Het vuur en de goulash – heerlijke rooksmaak! – heb ik gefotografeerd in mijn achtertuin en vervolgens in bakjes meegenomen op de individuele fotoshoots. Iedereen woont inmiddels verspreid over Nederland en het was in de 2 weken die we hadden niet meer mogelijk om bij elkaar te komen. Sterker nog: ik kon één stel nog net de volgende dag op de foto zetten, waarna zij het vliegtuig namen voor een lange vakantie. Er zitten heel wat kilometers in deze afbeelding.

Eén van de leukste details vind ik wel dat het achtergrond met het bos, de bomen en de bosgrond zich daadwerkelijk bevinden vlakbij Toorop’s huis de Vlerken. In het Oude Hof, hemelsbreed 500 meter verderop. Dat was geen toeval: ik ben vaak in Bergen en wilde erg graag dat bos als referentie naar de leefwereld van Charley Toorop.

En daar hangen we dan. In het Rietveld Paviljoen. Toch leuk na een vriendschap van gemiddeld meer dan 50 jaar.

Memories

“I’m just browsing through some old stuff,” he said. “Do you see this map? It’s from the airport. I stole it from the Germans.”
Not true. It’s a copy of a map made by a modern copyer, probably fifteen or twenty years ago. But who cares? I know that during the war, as a child, he did break into German offices in the village, and that he did steal maps from them. But now, at the age of 96, all these memories are fading into a thick fog. Sometimes elements from different memories come together into a new story that is almost true. Almost. And that’s more than enough now, for him as well as for me.

7. Bogart

‘Met wie ben je vanmiddag naar het graf van mama gegaan?’

‘Eh..’ Aarzeling. ‘Dat weet ik niet meer. Ik vergeet zo veel.’

Zo is het. De lange termijn zit er nog goed in. Hij kan altijd veel vertellen over de oorlog, soms wel drie keer achter elkaar. ‘Vanuit ons huis zagen we hoe het vliegveld werd gebombardeerd. Het hele huis trilde. Ik ben onder de tafel gekropen en deed het in mijn broek van angst.’

Maar de korte termijn lijkt voortdurend gewist te worden.

‘Vind jij jezelf eigenlijk gevoelig?’

Bijna zichtbaar dwaalt hij door zijn gedachten. ‘Ja, ik denk het wel. Ik kan wel ontroerd raken door een gevoelige film.’

Het moet wel. Ik kan het niet van een vreemde hebben. Zijn ideale man was Humphrey Bogart: hard van buiten, zacht van binnen. In het huis waar ik opgroeide was er maar één de baas.

‘Oh, ik weet het alweer. Het was je broer. Die heeft me even naar het graf gebracht.’

Ik glimlach. Alsof een kleine zonnestraal het huis verlicht.

Uitwaaien aan het strand

Het was zo´n stormachtige dag waarop je het liefst een goed boek pakt om de hele dag in een deken gewikkeld op de bank te zitten lezen. Maar nee! Soms heb je geen keuze, en is juist dát de dag om elkaar te zien en portretten te maken. Deze keer op het bijna verlaten strand tussen Bergen en Egmond – en weer terug.

Elk van de portretten heeft een eigen invalshoek. Het eerste portret hierboven is als een gedachte. In de nabewerking is de foto vervaagd zodat er alleen een indruk overblijft, een herinnering om te koesteren.

De tweede laat verlatenheid zien. Het lijkt rustig maar dat is schijn: alles is in beweging! De harde wind heeft het zand in golfpatronen over het strand geblazen; de wolken in de lucht lijken dat te reflecteren. Zee en duinen zijn als vlijmscherpe messen die boven en beneden van elkaar scheiden.

Op de derde blaast de wind voluit. De bewerking in zwart-wit versterkt de chaos van het wapperende haar.

Op de vierde lijken de donkere wolken op de achtergrond en de wapperende haren iets van een storm weer te geven. Licht, rustig en fier staat ze daar. Welke stormen er ook komen, zij kan ze aan.

Bij de vijfde ten slotte zijn de lijnen in de wolken en op het strand zwaar aangezet waardoor een soort tunnelvisie ontstaat; net als wanneer je tegen de harde wind in kijkt en bijna niks kunt zien.

Al met al een gevarieerde reportage van de strandwandeling, en ik ben er blij mee!

Lijkt zo’n reportage u ook wel leuk? Laat maar weten. Fijne week gewenst door de Portrettenmaker, fotograaf uit Hollandsche Rading (tussen Hilversum, Utrecht, Amersfoort, Lage Vuursche).

Vader in zijn bloementuin

Waar hij het liefst bezig is. Thuis tussen de rozen, zijn tuin in Bergen. Niet geposeerd; gewoon zoals hij is.

“Ga maar aan het werk, dan loop ik om je heen voor de foto’s.”

Gek is dat. We hebben veel foto’s, maar bijna allemaal van ongewone situaties. Binnen op feestjes, met visite en een enkele geposeerde foto. Buiten op vakanties, wandelingen en ook daar weer een enkele geposeerde foto. Juist de plek waar hij zo vaak aan het rommelen is en de dingen die hij daarbij doet, staat bijna niet op de foto.

Dit is het beeld dat ik bij me wil houden. Het lijkt zo’n gewone foto, maar juist dat maakt hem zo bijzonder.

Wilt u ook een bijzonder gewone foto van een dierbare? Neem dan contact op met de Portrettenmaker, fotograaf uit Hollandsche Rading (tussen Hilversum, Utrecht, Amersfoort).